32ویژگی انسان های امیدوار و سلیم النفس
نگرش واندیشه ی مثبت می تواند زندگی انسان را علیرغم مشکلات و فراز و نشیب های بسیار به محیطی آرام و مصفا تبدیل کند. احساس خوشبختی و سعادت هر کس در گرو چگونگی نگرش او به زندگی است و زندگی او به همان صورت شکل می گیرد که او باور دارد.موفق ترین انسانها کسانی هستند که توانسته اند در ذهن خود اندیشه های مثبت داشته باشند آنان که می پندارند قادر نیستند بر مشکلات زندگی غلبه کنند در واقع مثبت نگری را کنار گذاشته و در جنبه های منفی وقایع تمرکز کرده اند. با توجه به مطالب گفته شده ویژگی انسان های امیدوارو سلیم النفس به قرار ذیل است :
1-شناخت نظام آفرینش: به حکم عبارت معروف: «الناس اعداء ماجهلوا» مردم دشمن چیزی هستند که به آن نادانند» می توان گفت: به هر میزان که شناخت آدمی، کاملتر و عمیق تر شود، نگرش او به مسائل، واقع بینانه تر و شفاف تر می گردد. معمولاافرادی که با خدا رابطه دارند به مثبت اندیشی بسیار تمایل دارند. زیرا از نظام آفرینش، شناخت درستی دارند و برطبق بینش خود، جهان رادارای هدفی معین می دانند واز جهان هستی به درک درستی دست پیدا کرد ه و شناخت دقیقی ازحوادث وپدیده های جهان مادی دارند،چنین افرادی مشکلات ومصایب دنیا راامتحان الهی می دانندوزندگی خود را پوچ وبی هدف نمی دانند وحتی حوادث تلخ زندگی را دارای معنا ،مفهوم وهدف می دانند، از این رو تحمل اینگونه حوادث برای انان شیرین وراحت می شود. به هر میزان که ایمان و معرفت انسان ، کامل تر و عمیق تر شود، موجب ایجاد بینشی واقع بینانه و شفاف تر می گردد. شناخت و معرفت خدا نیز موجب خوش بینی و حسن ظن به او خواهد شد. (آقاجانی ،1393)
حضرت امام صادق علیه السّلام مىفرماید :حسن الظّنّ اصله من حسن ایمان المرء و سلامه صدره. (انصاریان ،1386).
حسن ظنّ و مثبت اندیشی ، از حسن ایمان ناشى مىشود ، هر چند آدمى ایمانش بهتر است و سینهاش از تیرگى و سیاهى سالمتر است، حسن ظنّ او بیشتر است. افراط امیدوار، نشاط و سرزندگی در زندگی دارند . از آن جا که به کار و هدفشان ایمان دارند، افرادی پرنشاط هستند و دیگران در کنار آنها، احساس دیگری را تجربه می‌کنند. آنان چشم به راه موقعیت مناسب‌تر و عالی‌تر هستند و از موقعیت کنونی خود برای ساختن موقعیتی والاتر استفاده می‌کنند؛
2-، از دیگر ویژگی های مطلوب انسان های آرامش گر امیدواری، امیدبخشی و امیدآفرینی است. امید به حیات انسان معنا می بخشد، امید به فردای بهتر، پویایی و تلاش انسان را مضاعف می نماید .امید به رحمت الهی، بنیان ایمان انسان را تقویت نموده و مسیر مستقیم و حرکت هدفمند انسان را هموار می نماید. انسان با امید زاده می شود، با امید زندگی می کند و با امید راحل سرای باقی می شود. (افروز ،1392 )
3-تمرکز بر نقاط مثبت:انسان های مثبت اندیش بیش از آنکه به نقاط ضعف و ویژگی های منفی خود توجه داشته باشند بیشتر بر نقاط قوت خود متمرکز می شوند. د رضمن چنین افرادی به جای آنکه بر روی جنبه های منفی زندگی متمرکز شوند، توجه خودرا بیشتر بر روی جنبه های مثبت اتفاقات و حوادث زندگی خود معطوف می کنند.(آقاجانی ،1393)
4-انتظار رویدادهای مثبت: این افراد در جهانی آکنده از ایمنی و امنیت زندگی می کنند و همواره انتظار وقوع رویدادهای مثبت را دارند. (همان )
5-روابط اجتماعی بالا:این افراد دارای روحیه شاد و روابط اجتماعی بالایی هستند وانسان از معاشرت با آنان لذت می برد. (همان )
6-تکیه بر توانایی های خود: چنین افرادی در مقابله با مشکلات زندگی بر تواناییهای خود تاکید دارندوبه جای اینکه خود را تسلیم عوامل جبری بدانند ،اراده خود رادر ترسیم سرنوشت خود سهیم می دانند وبه راحتی تسلیم عوامل بیرونی نمی شوند.(همان )یکی از نتایج سودمند امیدواری، آمادگی برای رو به رو شدن با دشواری‌های پیش روست. کسی که مأیوس است، به هنگام پدید آمدن برخی مشکلات، دچار نابسامانی‌های فراوانی خواهد شد، اما شخص امیدوار انگیزه فراوان برای تحمل و چیره شدن بر دشواری‌ها دارد.
7-انسان های رشدیافته و دل آرام و آرامش گر و تعالی جو، همواره دوست می دارند به دور از دلبستگی نامعقول و عادت زدگی منفعلانه به شرایط موجود زندگی با مطلوب اندیشی در جهت رشد و شکوفایی وجود و اعتلای وضعیت حاضر گام بردارند.( افروز ، 1392)
8-عدم ترس از شکست: چنین افرادی شکست را پایان راه نمی دانند واز شکست هیچ ترسی ندارند بلکه شکست را پلی به سوی پیروزی می دانند وبرای رسیدن به اهداف بلند مرتبه تمام تلاش خود را به کارمی گیرند(آقاجانی ،1393)
9-برنامه ریزی برای آینده:آنان بیش از آنکه متوجه گذشته خود باشند و گذشته خود را افسوس بخورند ،انتظار آینده را دارند وبرای رسیدن به اهداف خود در آینده برنامه ریزی دارند.
فردی که با امید زندگی می‌کند، در استفاده از تمام فرصت‌ها برای دسترسی به موضوع امیدش می‌کوشد؛ کوششی که نتیجه‌اش موفقیت و نشاط، و نهایتاً سلامت روانی خواهد بود. نقش امید در سلامت روانی تعیین کننده و محوری است. دوان شولتس سلامت روانی را پیش‌نگر می‌داند، نه پس نگر. او دورنما را چیزی می‌داند که شخص امیدوار است بشود، نه آن‌چه پیش‌تر روی داده است و دگرگون‌پذیر نیست. او می‌افزاید که من، نگاهی را که به آینده می‌نگرد و برهدف‌ها، آمال و رویاهای دراز مدت تمرکز می‌یابد، خوش‌آیند می‌یابم. البته پیش‌بینی و برنامه‌ریزی و تلاش برای آینده، از ماندن در رویدادهای گذشته، سالم تر به نظر می‌رسد. آلپورت گوردون معتقد است اشخاص برخوردار از سلامت روان فعالانه در پی هدف‌ها و امیدها و رؤیاهای خویش‌اند، و رهنمون زندگی‌شان، معناجویی و ایثار و حسن تعهد است. (شرفی،ش 123)
10-انسان‌هایی که سرشار از امیدند، در میدان‌های مختلف زندگی، همواره در راستای اهداف و برنامه‌هایی حرکت می کنند که از قبل مشخص کرده‌اند. بدین ترتیب، تمامی مراحل زندگی را هدفمند می‌بینند.کسانی که امیدشان بسیار است، جرأت بیشتری برای تحقق اهدافشان دارند. آنها زمینه‌های دست‌یابی به خواسته‌هایشان را فراهم می‌کند که باعث افزایش نیرو و انگیزه می‌شود و جرأت آنها را چند برابر می‌نماید(حاتمی ،1385 )