by
4راه‌هاي پيشگيري از تورم
تجربه نشان داده است كه راه‌حل‌هاي اداري و دستوري براي ثابت‌نگه‌داشتن قيمت‌ها، هم‌زمان با رشد نقدينگي شيوه مناسبي براي تثبيت قيمت‌ها نيست.
از سوي ديگر، اقتصاد ايران اقتصادي تك محصولي است و از نوسان قيمت نفت متأثر مي‌شود. در مقطع زماني كنوني كه درآمد نفت افزايش قابل توجهي يافته است، به جز كسري بودجه عامل ديگري مي‌تواند به تورم دامن بزند، اين عامل چگونگي مصرف درآمد اضافي نفت در بودجه است. افزايش قيمت نفت به بالا‌ي 100 دلا‌ر سبب شده است كه درآمدهاي دولت از نفت طي چند سال گذشته تا چند برابر افزايش يابد. اين افزايش جهش گونه در درآمد نفت ضمن آنكه به لحاظ افزايش دارايي‌هاي كشور مغتنم است اما اگر به درستي مورد استفاده قرار نگيرد مي‌تواند موجب مخاطرات جدي شود.
درآمدهاي نفتي متعلق به دولت است و بهترين گزينه دولت براي مصرف درآمدهاي اضافي نفت، انباشت آن در حساب ذخيره ارزي و خودداري از افزايش بودجه ريالي دولت بر پايه اين درآمدهاي اضافي است. موجودي حساب ذخيره ارزي مي‌تواند به بخش خصوصي يا عمومي‌مولد وام داده شود تا صرف وارد كردن ماشين‌آلا‌ت و فناوري براي توسعه ظرفيت‌هاي توليدي شود. هم‌زمان با وام ارزي دريافتي از صندوق، سرمايه‌گذاران بايد ريال لا‌زم را براي بخش ريالي سرمايه‌گذاري از پس‌اندازهاي خود يا ديگر آحاد جامعه تأمين كنند. بدين ترتيب ارز اضافي حاصل از درآمدهاي نفت موجب افزايش پايه پولي و حجم نقدينگي نمي‌شود، بلكه پس‌انداز و سرمايه‌گذاري از منابع ريالي موجود در جامعه را تشويق و ظرفيت توليدي و اشتغال جديد ايجاد مي‌كند. بعلا‌وه، با بازگرداندن وام‌هاي دريافتي از حساب، موجودي حساب در آينده بازسازي مي‌شود و استمرار اعطاي وام‌هاي ارزي و تشويق و توسعه سرمايه‌گذاري را در آينده امكان‌پذير مي‌سازد. البته با تقويت حساب ذخيره ارزي، بايد تمهيدها و رويه‌هايي اتخاذ كرد كه از سوءاستفاده افراد سودجو كه ممكن است با ارايه قيمت‌هاي صوري و اضافي براي ماشين‌آلا‌ت وارداتي به منابع ملي و مصالح ملت تعدي كنند به شدت جلوگيري و با آنها برخورد شود.
بنابراين درست است كه درآمد نفتي كشور رشد مناسبي دارد اما تجربه نشان مي‌دهد هر قدر پول بيشتري به جامعه تزريق شود، به لزوم نتيجه بهتري عايد نخواهد شد. اگر اين درآمدهاي مازاد به ريال تبديل شود، تورم و عدم تعادل اقتصادي و اجتماعي را در پي خواهد داشت. براي كاهش تورم دولت بايد در پي افزايش عرضه، كاهش تعرفه‌ها، ثبات نرخ ارز، كاهش نرخ تورم انتظاري، اصلا‌ح پرداخت يارانه‌ها، كاهش رشد نقدينگي در جامعه و … باشد. از اين‌رو، بودجه دولت بايد به شكلي تنظيم شود كه با نوسان‌هاي نفتي دچار مشكل نشود و بايد مراقب رشدنقدينگي در كشور بود.
